Idea Transcript
PORTFOLYO SERiSi 1
3 NİSAN - 12 MAYIS 2013 Küratör MARCUS GRAF
PORTFOLYO SERiSi 1 objeleri ne şekilde anladığımızı sorguluyor. Ready made, DADA, Sürrealizm, Bauhaus ve Minimalizm’den etkilenen işleri gerçekliğimizi oluşturan farklı katmanları inceliyor. Çoğaltma serileri, deformasyon ve yapı çözümü ile birlikte çizgisellik, açıklık ve basitlik de sanatçının sessiz bir şiirin hüküm sürdüğü eserlerinde ön plana çıkıyor. Gökçebağ çoğu zaman işlerinde ready made objeler ve mekansal yerleştirmeler aracılığı ile gündelik hayatta kullandığımız objeleri galeriye taşıyarak kullanım alanlarından çıkarıyor. İzleyicinin gözünde yeni, garip ve bazen de absürd şekil ve anlamlar kazanan objenin bu sayede alternatif kullanımlarını önerilmesine, orijinal işlev ve özelliklerinin sorgulanmasına neden oluyor. Gökçebağ, obje bazlı işlerinin yanı sıra fotoğraf mecrasını kullanan işlerinde gerçekliğin kurgusu ve fotoğraf aracılığıyla temsil edilmesiyle oynuyor. Optik ilüzyon ve hileler aracılığıyla gözlerimizin ve algımızın yetersizliğini ortaya çıkarıyor.
Günlük hayatta kullandığımız objeleri
çözümleyerek bildiğimizin ötesine geçerek bildiğimizin göreceli olduğuna dikkat çeken Şakir Gökçebağ, toplumu ve hayatı deneyimleme biçimlerimize alternatifler öneriyor. Sanatçı, dünyayla ilgili görüşlerini geliştirirken
Portfolyo Serisi aracılığı ile Plato Sanat,
sosyal, kültürel ya da siyasi yönetmeler ya da mutlak
kariyerlerinin ortasındaki önemli sanatçıların kavramsal
gerçeği baskılayanları tekrarlamıyor. Bu yüzdendir
ve biçimsel işlerini açımlandıran tek kişilik sergilerini
ki Gökçebağ’ın işleri dünyayı algımızı sorgularken,
organize ederek Türkiye’deki güncel sanat dünyasının
onu alternatif bir şekilde algılamamızı ve anlamamızı
farklı disiplin ve alanlarındaki önemli pozisyonları
önerir. Aynı zamanda kabul etme sorumluluğumuzu
gözden geçirmeyi ve temsil etmeyi amaçlıyor. Bu seri
hatırlatırken gerçekliğin birden fazla ve öznel
ile mühim sanat işlerinin başlangıcı, gelişimi ve şu
versiyonlarını geliştirmemiz gerektiğinin de bilincindedir
andaki durumunun gösterilmesi amaçlanıyor. Kendini,
ki ancak bu sayede klişenin ve mutlak gerçeğin popülist
retrospektif özellikler taşıyan bir sergi serisi
kavramlarına karşı gelebiliriz.
olarak kurguluyor. MARCUS GRAF
Portfolyo Serisi’nin ilk sanatçısı olarak Şakir
Gökçebağ’ı sunmaktan gurur duyuyoruz. Yirmi yılı aşkın süredir güçlü ve zorlayıcı işler üreten Gökçebağ, işlerinde içinde bulunduğumuz dünyayı ve birlikte yaşadığımız 1
Küratör
PORTFOLIO SERIES 1 Made, DADA, Surrealism, Bauhaus and Minimalism influenced work reviews the numerous layers, which form our realities. Serial multiplication, deformation and deconstruction as well as linearity, clarity and simplicity play fundamental roles in his oeuvre, in which a silent poetry prevails. Often, through ready-made kinds of objects and spatial installations, Gökçebağ translocates ordinary everyday objects out of their usual environment into the context of the gallery. There, in the eyes of the spectator, the items gain new, strange, sometimes even absurd forms and meanings, which propose alternative uses, and therefore can also lead to a questioning of their original function and character. Besides object based works, Gökçebağ also produces photo-pieces, which play with the construction of reality and its photographic representation. There, through optical illusions and manipulations, he also reveals the inefficiency of our eyes and perception.
Through his deconstruction of everyday objects,
Şakir Gökçebağ goes beyond the known in order to reveal its relativity and proposes alternative ways of experiencing life and society. The artist develops his own views on the world instead of repeating any through
In the Portfolyo Series, Plato Sanat reviews and
social, cultural or political regimentation and oppression
presents important positions within various disciplines
mediated absolute truth. That is why Gökçebağ’s work
and fields of Turkey’s contemporary art scene by
questions our perception of the world, and proposes
organizing solo shows, which give an insight in the
alternative ways of seeing and understanding it. He also
formal and conceptual work of exceptional artists in
reminds us of our responsibility to accept as well as
their mid-carriers. This series aims at presenting the
develop multiple and subjective versions of reality, which
beginning, development and current state of outstanding
must go beyond any cliché and against any populist
artistic work. It understands itself as a series of
concept of absolute truth.
exhibitions with a sort of retrospective character. MARCUS GRAF
We are happy to present Şakir Gökçebağ as the
Curator
first artist in the Portfolyo Series. For over twenty years, he developed a strong and stringent work, in which he questions the way we see and understand the world we live in and the objects we live with. His by Ready 2
1965
Denizli’de doğdu
2010
“Gewinn Machen“, Kunsthaus Hamburg
1987
M.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi, Lisans, İstanbul
“Floating Volumes”,
1994
M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanatta Yeterlik
5533 İstanbul und Frize Hamburg
Hamburg’da yaşıyor
“Çok Güzel“, Portable Art Project, Istanbul
“Çeşme”/“Kültür Fizik”/ “Pencereler“,
Galeri Apel, Istanbul
2009
“Seriously Ironic”, Positions in Turkish
Contemporary Art Scene,
Centre PasquArt, Biel, Isvicre
“Taswir - Pictorial Mapping of Islam of
Modernity“, Martin-Gropius-Bau, Berlin
“Was ist Wichtig“, Kunsthaus Hamburg
Ödüller (seçme) 2013
Stiftung Kunstfonds - Katalogförderung
2012
George Maciunas Ödülü
1995-96 DAAD Bursu, Düseldorf Akademisi, Almanya 1996
Markus Lüpertz Ödülü, Düseldorf Akademisi
1991
52. Devlet Resim Heykel Yarışması
2.lik ödülü, Ankara
1991
Avusturya Hükümeti Bursu,
Salzburg Yaz Akademisi
“Okuma Köşesi“, Galeri Apel, Istanbul
2008
”wirnenneneshamburg”, Kunstverein Hamburg
Kisisel Sergiler (seçme)
”Unterschwellig”, Kunsthaus Hamburg
2012
“Prefix & Suffix“, Tanas, Berlin
“Bir Cinayet Bir Öpücükle Gecmez“,
2011
“Bıyıkaltı”, Galeri Apel, İstanbul
Galerist, İstanbul
“Die Poesie des Alltäglichen”, Schleswig-
”Istanbul Diptychs”, İstanbul Center, Brüssel
Holstein Müzik Festivali, Rellingen
”Benim Adım Apel”, Galeri Apel, İstanbul
2010
“Simple Present“, Saarländisches
2007
”Passion of Mankind“, Luleå Bienali, Isveç
Künstlerhaus, Saarbrücken
“Die Rückseite des Mondes“,
“allreadymade”, Galeri Peripherie, Tübingen
Kunsthaus Hamburg
2009
“Salı Pazarı”, Galeri Apel, İstanbul
“Toprak ve Lif”, Galeri Apel, İstanbul
“Shared Space“, Einstellunsgsraum, Hamburg
2006
“Verschwörung der Gleichen”, Galerie Weisser
2008
“Cuttemporary Art“, Kunstverein Leverkusen
Elephant, Berlin
“following in Fluxus”, Galeri Inge Baecker,
NordArt 2006, Büdelsdorf
Bad Münstereifel
2000
20. Günümüz Sanatçıları Sergisi, Maya Sanat
“Yarım Elma“, Galeri Apel, İstanbul
Galerisi, İstanbul
2005
“Winter/Sommer Quartett“, 3. Hamburg
“Rezistanz” Sergisi, Yildiz Üniversitesi, Istanbul 19. Günümüz Sanatçıları Sergisi, AKM, Istanbul “Genç Etkinlik 4”, Tüyap, Istanbul.
Fotografı Trienali,
1998
Galeri Großneumarkt, Hamburg
Gurup Sergileri (seçme) 2012
“Die Schöne Kunst” Kunsthaus Hamburg
2011
“Zwölf im Zwölften”, Tanas, Berlin
Art Beat İstanbul
“Invasions”, Galeri Carolyn Heinz, Hamburg
Altonale, Altonaer Museum, Hamburg
“beraber ve solo şarkılar”, Galeri Apel, İstanbul
“Türkiyede Baskiresme Bakmak“, Eskişehir
3
1994-95 15. ve 16. Günümüz Sanatçıları Sergileri,
Resim Heykel Müzesi, İstanbul
1991
25. ve 26. DYO / 8. ve 9. Esbank
Resim Sergileri
1990-94 51.,52,.53.,54.,55. Devlet Resim Heykel
Sergileri, Ankara
1965
“group and solo songs”, Gallery Apel, Istanbul
1987-90 BA,/MA, Marmara University,
Born in Denizli, Turkey
“Printing Arts in Turkey”,
the Faculty of Fine Arts, Istanbul
Cont. Art Museum, Eskisehir
1994
Received Ph.D. degree in art
2010
“Floating Volumes”,
Lives in Hamburg
5533 Istanbul and Frize Hamburg
“Gewinn Machen“, Kunsthaus Hamburg
“Fountains”/“Culture Physique”/ “Windows“,
Gallery Apel, Istanbul
Awards / Stipendium 2013
Stiftung Kunstfonds - Book Publication
2012
George Maciunas Prize
1996
Markus Lüpertz Prize, Düsseldorf Academy
“Very Beatiful”, Portable Art Project, Istanbul
2009
“Seriously Ironic”, Position in Türkish
Contemporary Art Scene,
CentrePasquArt, Biel, Switzerland
“Taswir - Pictorial Mappings of Islam of
Modernity”, Martin-Gropius-Bau, Berlin
“Was ist wichtig”, Kunsthaus Hamburg
Solo Exhibitions (Selected)
2008
”wirnenneneshamburg”, Kunstverein Hamburg
2012
”Prefix & Suffix“, Tanas, Berlin (k)
”Unterschweillig”, Kunsthaus Hamburg
2011
“Bıyıkaltı”, Gallery Apel, Istanbul
”You Can’t Kiss Away a Murder“,
“Die Poesie des Alltäglichen”, Schleswig-
Galerist, Istanbul
Holstein Musik Festival, Rellingen
”Istanbul Diptychs: Contemporary Visual and
2010
”Simple Present“, Saarlandisches
1995-96 Scolarship from DAAD, Düsseldorf Academy 1991
2nd Prize, State Painting and Sculpture
Contest, Ankara
1991
Scholarship from Austrian Government,
Summer Academy, Salzburg
Verbal Positions”, Istanbul Center, Brussels “Passion of Mankind“, Lulea Summer
Künstlerhaus, Saarbrücken
2007
“allreadymade”, Gallery Peripherie, Tübingen
Biennial, Sweden
2009
”Shared Space“, Einstellunsgsraum, Hamburg
“Die Rückseite des Mondes“,
”Tuesday Bazaar“, Gallery Apel, Istanbul
Kunsthaus Hamburg
2008
“following in Fluxus”, Gallery Inge Baecker,
2006
“Verschwörung der Gleichen”, Galerie Weisser
Bad Münstereifel
Elephant, Berlin
“Cuttemporary Art“, Kunstverein Leverkusen
“NordArt 2006”, Büdelsdorf
”Half Apple“, Gallery Apel, Istanbul
2005
“Ersatzwelten”, Kunsthaus Hamburg
2005
“Winter/Sommer Quartett”, 3rd Triennial of
2000
20th “Artists of Today”,
Photographie Hamburg,
Maya Art Gallery, Istanbul
Gallery Grossneumarkt, Hamburg
1998
19th “Artists of Today”, AKM, Istanbul (k)
1994-95 15th and 16th “Artists of Today”, Painting and
Group Exhibitions (Selected) 2012
“Die Schöne Kunst” Kunsthaus Hamburg
2011
“Zwölf im Zwölften / At Home, Wherever”,
Tanas, Berlin
Art Beat Istanbul, Artfair
“Invasions”, Gallery Carolyn Heinz, Hamburg
Sculpture Museum, Istanbul
1991/93 25th / 26th DYO Exhibitions and 8th - 9th
Esbank Exhibitions
1990-94 51st, 52nd, 53rd, 54th, 55th State Painting and
Sculpture Exhibitions, Ankarav
Altonale, Altonaer Museum, Hamburg 4
PLATO SANAT
Dadaizm’den eleştirel ironiyi, Gerçeküstücülük’ten şeyler
Sanat eğitiminize başladığınız 80’li yıllardan bu güne
dünyamızın absürd psikolojik boyutlarını, Bauhaus’tan
çalışmalarınızı en çok ilgilendiren kavramsal meseleler
geometri vurgusunu, Minimalizm’den ise dizi ve seri
neler oldu?
üretimi ödünç aldığınızı söylüyor. Bu atıfların ötesinde
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
kendinizi nasıl ve nerede konumlandırıyor sunuz?
Ben kendimi hiç katagorize etme taraftarı olmadım.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
Expresyonizm, abstrakt expresyonizm, minimalizm,
Herhangi bir –izm’e dahil olmak… tamam olabilir ama
sürrealizm, ready-made, dada, fluxus... hepsinden bende
bana uymuyor. İşlerimin geneline baktığınızda doğu - batı
biraz var. Doğudan ornementalizm, kaligrafi, batıdan
sentezini görürsünüz.
bauhaus, kavramsallık. Önemli olan kendin olmak.
PLATO SANAT
PLATO SANAT
Sanat hayatınızda öncesi ve sonrası diyebileceğiniz
Marcus Graf sizinle ilgili bir yazısında atıfların ustası
önemli bir tarih var mı?
olduğunuzdan ve Duchamp’tan Ready Made’i, 5
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
arttığı yıllardı diyebiliriz? Bu kültürlerarası etkileşimin
2000 yılı öncesi ve sonrası şeklinde kendimce bir ayrım
sanatsal üretiminize katkısı ne oldu?
yaparım ama bu daha çok Türkiye ve Almanya şeklinde bir ayrım. Sanatsal olarak benzer bir ayrım belki şöyle olur: Son resim sergim 1999 da İstanbul‘da, ilk fotoğraf sergimi de 2001 yılında Berlin de yaptım. 2000 öncesi yerleştirme ve fotoğraf işlerimi grup sergilerinde sergiliyordum. PLATO SANAT İlk katıldığınız sergi neydi ve hangi çalışmalarınız ile katılmıştınız? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ İlk ciddi sergi katılımı 1986 yılında “Viking Özgün Baskıresim Sergisi” idi. Özgün Baskı resim işlerimle katılmıştım.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ 90’lı yıllarda Avrupa’ya çok sık gittim. Benim için Avrupa’ yı tanıma yılları oldu. Başlangıçta biraz kafa karışıklığı yaratsa da sonraları pozitif bir yararlanmaya dönüştü. Ben bunu bir sentez olarak gördüm. PLATO SANAT Şu an üzerinde çalıştığınız projelerden bahseder misiniz? Biçimsel ve kavramsal olarak hangi meseleler gündeminizde? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Pek çok projeyi birarada tasarlarım. Birini bitirmeden ötekine geçebilirim. Zaman içinde periyodik olarak bu çalışmalarıma göz atar, onlara ekleme ve çıkarmalar
PLATO SANAT
yaparım. Sanatın her yerde olabileceğine inandığım için,
80’ler ve 90’ lar Türkiye’sinde içinde olduğunuz sanat
her mekan / görüntü veya etrafımdaki her şey
ortamı nasıldı? O dönemlerdeki üretim ve sergileme
ilgi alanıma girer. Şu sıra mekana yönelik projeler
olanaklarından bahseder misiniz?
ilgimi çekiyor.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
PLATO SANAT
80’ler benim için İstanbul’u tanıma, yani galerileri,
Mekana yönelik işler düşünmek herşeyi daha mı
sanatsal etkinlikleri izleme yıllarıydı. Türkiye Avrupa’nın
somutlaştırıyor ya da aksine sizi sınırlandırıyor mu?
taşrası idi. Yurtdışından sanat dergisi, kitap, vs. bulmak çok zordu. Güzel Sanatlar da öğrenci iken fakültenin kütüpanesinde sürekli baktığım, o zamanlar beni etkilemiş Francis Bacon’un bir kitabını hatırlıyorum şimdi. O dönemde resim - özgün baskıresim üretiyor, işlerimi geleneksel sergilere yolluyordum. Günümüzün dinamik atmosferine oranla genç bir sanatçının yapabilecekleri, her ne kadar sınırlı da olsa, öğrenme çağındaki biri için yine de etkileyici idi diyebilirim. 90’ lı yıllar ise biraz daha globaldi. Avrupadan sergiler
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Bunu şöyle açıkklayayım. Bir sanat eseri üretmem için genelde bir başlangıç noktasına ihtiyacım var. Bu bir obje de olur, bir mekan da. Sonuçta o objeye ya da mekana bir şeyler ekleyip çıkartılır. Konu obje olduğunda, o objeyi değiştirme şansınız var. Konu mekan olduğunda bu durum çok daha sınırlı, değiştiremezsiniz. Mekanda iyi işler yapabilmek için sanatçının repertuarının büyük olması lazım.
gelmeye başlamıştı o yıllarda. Resim ile paralel olarak 3
PLATO SANAT
boyutlu işlerimi de üretip sergilemeye başlamıştım.
Peki her ‘şey’ bu kadar ilginizi çekerken, bir enstalasyon
PLATO SANAT 90’lar sizin için farklı ülkeler ile iletişiminizin başladığı/
için seçilen ‘şey’ olma nasıl beliriyor. Neden kemer, süpürge, ayakkabı, su terazisi......?
6
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
çalışmaların müzayedeye çıkıyor oluşu ya da Türkiye’de
Belirli bir zaman aralığında sanat üreteceğim derseniz
sıkça gündeme gelen sansür olayları hakkında neler
zorlama olur. Ben gündelik hayatın akışı içinde
düşünüyorsunuz?
aklıma gelen fikirleri hemen not alırım. Uygulamasını planlanmış bir zaman dilimine bırakım. Etrafımda olan sade, herkesin bildiği, objelerdir bunlar. Aynı zamanda üniversaldır da. Dünyanın bir ucunda yaşayan biri de yaptıklarımı zorlanmadan kavramalı diye düşünürüm. PLATO SANAT Sanat ortamında rahatsızlık duyduğunuz durumlar var mı? Kişisel olarak olmasa da genel olarak yaşanan sorun ya da olaylar sizi ne kadar ilgilendiriyor? Örneğin Santralistanbul Müzesi koleksiyonununa bağışlanan
7
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Benim sanatımda gündelik politika yok – en azından şimdilik. Ama her sanatçı gibi, sanatçıya sorulmadan yapılan emrivakilere, haksızlıklara ben de karşıyım. Sanatçının emeği her şeyin üstündedir. PLATO SANAT “Salı Pazarı” isimli bir serginiz olmuştu. O sergide yer alan fotoğraflarınızda, kentsel dönüşüm ile yok edilen pazar kültürünü gündeme getirdiğiniz söylenmişti. Biraz yer alan çalışmalara da değinerek “salı pazarı”
sergisinden bahseder misiniz? Bugün çok daha
PLATO SANAT
gündemde olan bu konuya karşı bakışınız nasıl?
Michael Butor, Roman Üstüne Denemeler adlı kitabında
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Salı Pazarı ne yazık ki tarihe karıştı. O zamanlar iyi ki çekmişim o fotoğrafları diyorum. Pazar deyince ilk akla gelen çadırların altındakiler; satılan şeyler, satıcılar, alıcılar... Orada benim ilgi odağım pazarcı çadırları idi.
nesnelerin kişilerinkiyle bağlantılı tarihsel bir yaşamı olduğundan bahseder. Sizin çalışmalarınızı oluşturan nesnelerin, sizin yaşamınızla bağlantılı bir tarihselliği var mı? Bu nesneler işlevlerine ya da belli olaylara örtük bir gönderme barındırıyor mu?
Yerleştirme sanatı açısından bakardım hep o çadırlara.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
Bu durumda Salı Pazarı için, en çok gezilen yerleştirme
Benim seçtiğim nesneler öyle ahım şahım şeyler değildir.
sergisiydi denilebilir. İstanbul’un tarihini, otantikliğini
Herkesin etrafında olan sıradan şeyler. Bir lokma bir
yok eden her türlü dönüşüm, İstanbul’u İstanbul yapan
hırka, kanaatkarlık... evet bunlar bana uyuyor herhalde.
değerlerin yok olması anlamına gelir. Malesef kendi
Bu bağlamda nesnelerin türü ve işlevinden çok, onları
bindiğimiz dalı kesiyoruz.
nasıl dönüştürdüğüm önemli. Ortaya çıkan eserlerden de hakkımda psikolojik tahliller yapilabilir elbet. PLATO SANAT Ayakkabı enstalasyonlarınızın, göç ve kimlik kavramları ile ilişkilendiriliyor, bunun üzerine neler söyleyebilirsiniz? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Ayakkabı ile yaptığım yerleştirmeler hakkında somut bir şeyler söylemek yanlış olur. „Misafirler“ adını vermiştim ilk yerleştirmeye. Bunun nedeni de bir eve geldiğinizde kapı önünde, merdivende pek çok ayakkabı görürseniz, o evde çok misafir var demektir. (Tabi Türkiye de, en azından eskiden öyle idi) Ama bunu günlük kullanım eşyaları konsepti çerçevesinde değerlendirmek gerek. PLATO SANAT İlhan Berk Bir şey olanlarla Bir şey olamyanlar adlı şiirinde tarak, pense, tesbih gibi nesnelerle bir şiir yazar, sizin çalışmalarınız da, bana nesneler ile oluşturulan şiirsel bir yapıyı anımsatıyor. Mesela, Üç Temel Dua isimli çalışmanızda nedir anlatmak, yazmak istediğiniz? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Üc Temel Dua“ hakkında bir yorum yaparsam, başkalarını yönlendirmiş olurum diye düşünüyorum. Ayrıca bu onun gizemine zarar verir. Ama Marcus Graf’ın yorumunu aktarayim: „ Bu işinde Gökçebağ üç tesbihi geometrinin 8
üç temel formu şeklinde düzenler; sanatçı dünyevi ve
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
ruhani olan arasındaki ikili yapıyı aşarak gerçekliğin ve
Malzemeleri bulmak, saklamak benim için önemli bir
inancın yasaları arasında bir bağlantı kurmaya
sorun. Birer ikişer tane bulmak ve onlarla deneysel şeyler
çalışıyor gibidir.
yapmak kolay. Ama bir sergi sözkonusu olduğunda,
PLATO SANAT 2012 George Maciunas ödülünü almış olmanızın önemi nedir sizin için? Ödüller sanatçıyı nasıl ilgilendirir, sanatsal üretimi ne yönde etkiler?
aynı objeden çok miktarda gerektiğinde problem oluyor. Sonra bunların saklaması da ayrıca bir sorun. Büyük mekan gerektiren objeleri saklama imkanım olmadığı için imha ettiğim çok olmuştur. Tekrar sergileme sözkonusu olursa yeniden satın alıp yapmak gerekiyor. Aradığımın
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
aynısını bulamadığım, artık üretilmeyen cok şey var.
Bu ödül benim için sürpriz oldu. George Maciunas ve
Alınacak şeylerin listesi o kadar çok ki. Bahsettiğiniz
fluxus felsefesinin benim bu güne kadar yaptıklarımla
tahta mandalları hala bulmak mümkün. Ör. Tahtakale de
örtüştüğünü ben de sonradan farkettim. Ödüller ile
var. Eskiden daha iri ve kaliteli idi. Şimdi yerini plastik
sanatsal üretim ilişkisi sanatçıya göre değişir...
mandallara bırakıyor.
PLATO SANAT
PLATO SANAT
Meyveler ve sebzeler ile yaptığınız fotoğraf
Reorientation 2 adlı çalışmanızda bir halıyı
çalışmalarınızın oluşumunu anlatır mısınız? Biberler,
tamamen bozarak klasik desende bambaşka bir halı
karpuzlar ve elmalar ile bambaşka simetrik görüntüler
oluşturuyorsunuz, bu halının kendi deseni de aynı
elde etme süreci nasıl gelişti?
mıydı ve sadece o halının parçalarınımı kullandınız? Reorientation serinizi biraz anlatabilir misiniz?
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Meyvelerden önce fotoğrafları ip ile dikerek yaptığım
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
“Linear Spirits“ serisi vardı. Sonra benzer bir konsept ile,
O çalışmamda halının kesilen parçalarının tamamını
doğal konumlarındaki ağaç yapraklarını keserek yaptığım
kullandım. Kesilmiş parçaları üst üste koyarken sıra
fotoğraf serisine geçtim. Ben etrafımdaki şeylerle oyun
değişmedigi için, halının deseni de -biraz farklılaştı- ama
oynamayı sevdiğim için, 2005 yılında kesilmiş karpuzların
aynı kaldı. Veya yeniden düzenlenmiş oldu.
üstündeki çekirdeklerle bir seri fotoğraf çekmiştim. Bu fotoğraflar meyve-sebze serisinin ilk başlangıcı oldu. Sonra karpuz, elma, biber, fasülye, nar... şeklinde devam etti. PLATO SANAT Ayakkabılar, kemerler, mandallar ile yaptığınız enstalasyonlar da kurgulama, tasarlama ve uygulama kadar bu nesneleri temin etmekte ayrı bir deneyim olsa gerek. Ardığınız nesneye ulaşamadığınız oluyor mu? Mesela “clothespin” ve “Loundry Rock” çalışmanızda yer alan tahta mandalları çocukluğumdan hatırlıyorum, hala var mı bunlardan? 9
PLATO SANAT “Toccata & Fugue” adlı çalışmanızda, şemsiyeler, “Prefix & Suffix” serisinde olduğunun aksine düzensiz ya da kendi içinde bir düzenle sunuluyor. Bu iki serinin kullanılan nesnenin aynılığı dışında bir ilişkisi var mı? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Evet her ikisinde de obje aynı. Biri şemsiyenin açık hali, diğeri kapalı. Ama her iki hali de, yani bilinen – değiştirilmemiş- halleri, kafamızda çok güçlü, hemen hatırlanan bir imge. Ben bu imgelerin klişe hallerini sorguladım. Bana göre bu, imgelerle yazılmış bir şiir.
highlights that you are master of references and that you have borrowed the Ready Made from Duchamp, critical PLATO SANAT
irony from Dadaism, our world’s absurd psychology
What are the conceptual frameworks that you have been
dimensions from Surrealism, the geometric emphasis
most concerned with since the 80s, when you began
from Bauhaus, and series and mass production from
your art education till today?
Minimalism. Beyond these references, where and how do
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
you situate yourself?
I never wanted to categorize myself. Expressionism,
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
abstract expressionism, minimalism, surrealism,
It is possible to be a part of an –ism, but that does not
ready-made, dada, fluxus… I have it al. Orientalism
work for me. When you look at my works in general, you
from the east, calligraphy, Bauhaus from the West,
see a synthesis of the east and the west.
conceptualism. The important thing is to be yourself.
PLATO SANAT
PLATO SANAT
Is there a date in your life that you could mark a before
In an article that he wrote about you, Marcus Graf
and an after to? 10
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
PLATO SANAT
I make such a distinction for before and after 2000,
What was the art world in the 80s and 90s like? Could
but this is more of a distinction of Turkey and Germany.
you talk about the possibilities of production and
Artistically, such a distinction could be made as such:
exhibition at the time?
my last painting exhibition was in Istanbul in 1999 and my first photography exhibition was in 2001 in Berlin. Before 2000, I exhibited my installation and photography works in group exhibitions.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ The 80s, for me, was a time to get to know Istanbul, or in other words, to view galleries and art events. Turkey was the provincial part of Europe. It was very difficult
PLATO SANAT
to find art publications, books etc. from abroad. I now
What was the first exhibition that you participated in and
remember being impressed by Francis Bacon book that
which works did you participate with?
I used to look at in the faculty library when I was a fine
My first serious exhibition participation was in 1986,
arts student. I was producing paintings and lithographs
“Viking Unique Lithograph Series.” I had participated with
at the time and I was sending my works to traditional
unique lithographs.
exhibitions. While what a young artist could do was
10
limited, in comparison to the dynamic atmosphere today,
day, you can add or reduce from that object or space.
I could say that there was still enough to impress a
When the subject is the object, you have the opportunity
young person at their learning age. The 90s was a bit
to change that object. When the subject is space, the
more global. Exhibitions started to travel and at the time,
situation is much more limited, you can’t change it. In
I started to produce and to exhibit three-dimensional
order to be able to make good works in the space, the
works in parallel to my paintings.
artist’s repertoire has to be large.
PLATO SANAT
PLATO SANAT
Could we say that the 90s was when your
Then, when every “thing” is of interest to you, how does
communication with other countries began/increased?
a “thing” get chosen for an installation? Why a belt, a
How did this intercultural influence impact your
sponge, a shoe, a water level?
artistic production?
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
If you say that you’re going to produce in a certain
I frequently went to Europe at the beginning of the 90s.
amount of time, it would not be natural. I take notes
These were the years when I acquainted myself with
during the regular flow of life. I leave the application
Europe. Although this acquaintance caused confusion
to a planned period of time. These are plain objects
at the beginning, it was transformed into a positive
around me that everybody is familiar with. They are also
contribution later. I saw this as a synthesis.
universal. I think that somebody from the other side of
PLATO SANAT Could you talk about the projects that you are working
the world should be able to understand what I’m doing without difficulty.
on right now? Which conceptual and formal issues are of
PLATO SANAT
concern to you?
Are there things that you are uncomfortable with in the
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ I designed quite a few projects at the same time. I sometimes go from one to the other without finishing the first one. I look at the works periodically, make additions and reductions. As I believe art can be anywhere, every
art world? Are there things that happen that affect you, even if you are not involved? For example, the auctioning off of the donated works in the Santralistanbul Museum collection or the matter of censoring that frequently comes up in Turkey?
space / image or everything around me is of interest to
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
me. Currently, I’m interested in spatial projects.
The daily politics does not exist in my work, at least for
PLATO SANAT Does thinking about works that deal with space make everything more concrete for you or do you find this limiting? ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Let me explain it like this. In order for me to begin producing an art work, I need a point of departure. This can be a object, it can be a space. At the end of the
now. But like every other artist, I’m against impositions, injustices that are asserted without asking the artist first. The artist’s labor is above everything else. PLATO SANAT You had an exhibition called “Tuesday Market.” The photographs included in the exhibition had brought up the issue of the market culture that was being destroyed by urban transformation. Could you talk about this 11
“Tuesday Market” exhibition through the works that you
somebody’s home, if there were lots of shoes in front of
exhibited? What is your outtake on this topic that is on
the door, that would mean that there were lots of guests
the agenda these days?
there. (Of course in Turkey, in the past, it was as such)
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Unfortunately, the Tuesday Market is a thing of the past.
But it is important to consider this within the framework of quotidian use.
I’m so glad I took those photographs. The first things
PLATO SANAT
that come to mind when you think of the market are the
İlhan Berk, in his poem “Those that were and those
goods, the sales people and the buyers. What drew my
that were not” writes a poem with objects such as a
interest there were the sales tents. I used to look at
comb, a pliers, a set of beads; your works remind of
these tents as installation art. I could thus say that the
a similar poetic structure that is formed by objects.
Tuesday Market was a frequented installation exhibition
For example, what is it that you try to say in your work,
for me. Transformations that demolish Istanbul’s history,
“Three Primary Prayers”?
its authenticity mean the destruction of values that made Istanbul what it is. We are cutting the branch that we are on, unfortunately.
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ I think if I make a comment on “Three Primary Prayers”, I’d be directing others. This woul harm its mystery. But
PLATO SANAT
let me re-tell Marcus Graf’s comment, “In this work,
Michael Butor, in his Essays on the Novel talks about
Gökçebağ arranges three sets of beads in the three
the objects having a life history in relation to people’s
primary forms of geometry; the artist is trying to form a
histories. Is there a relationship between the objects
connection between the laws of faith and laws of reality
that you employ in your works and your life? Are there
by overcoming the boundary between the material and
hidden references to the functions of these objects or to
the spiritual in the structure of duality.”
specific events?
PLATO SANAT
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
What is the importance of having received the 2012
The objects that I choose are not anything special. There
George Maciunas award for you? How does an award
are things that are around everybody. A bite, a sweater,
affect an artist, how is an artist’s production affected
frugality… I think these fit me. In this context, it’s
by awards?
more important how you transform objects, rather than what they were and how they functioned. It is of course possible to draw psychological analyses about me from the works of course. PLATO SANAT Your shoe installations can be related to the concepts of immigration and identity, what could you say about this?
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ This award was a surprise for me. I realized that George Maciunas and the fluxus philosophy overlapped with my work on later. Awards’ relationship to artistic production differs from artist to artist. PLATO SANAT Could you talk about the formation of your works with
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
fruits and vegetables? How did the process of producing
It would be wrong draw concrete conclusions from the
symmetrical images of peppers, watermelons and
installations that I make with shoes. The first installation
apples develop?
was called “Guests.” This was becaue when you came to 12
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
the patterns on the carpet, or did you just use the
First was the “Linear Spirits” series that I did by
pieces of that carpet? Could you talk about your series
stitching the photographs with thread. Later, with a
Reorientation?
similar concept, I went on to the photography series in which tree leaves were cut in their natural positions. As I like playing with things around me, I took a series of photographs in 2005 with seeds on top of cut watermelons. These photographs were the first beginning of the fruit-vegetable series. Later, it continued with watermelons, apples, peppers, beans, and pomegranates. PLATO SANAT The installations that you do with shoes, belts, clips probably require a further experience than construction, design and application, through the sheer task of
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ For that work, I used all of the pieces that were cut from the carpet. When I was placing these pieces on top of each other, the order did not change and the carpet’s pattern became a bit different, staying almost the same. Or re-organized. PLATO SANAT In your work, Toccata&Fugue, the umbrellas were presented without an order, similar to the Prefix & Suffix series. What is the relationship between these two series, other than the sameness of the object.
finding these objects. Are there times when you can’t
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
find the object that you’re looking for? For example,
Yes, in both works, the object is the same. In one, the
I remember your having used the wood clips from my
umbrella is closed, while the other is closed. But both of
childhood in your Clothespin and Loundry Rock work, do
the known, unchanged states evoke a well-known image
these still exist?
in our minds. I questioned the clichéd state of these
ŞAKİR GÖKÇEBAĞ
images. For me, this is a poem written with images.
It is really difficult for me to find and keep the materials. It is easy to do something experimental with a couple. But when an exhibition is being realized and when I need to find multiples of that object, it is a problem. Preserving all of these is also a problem. As I cannot keep objects that require a large space, I have destroyed many things. If I’m re-exhibiting, I have to re-purchase things and there are a lot of things that I couldn’t find— things that were no longer produced. There is such a long list of things to buy. It is possible to pay those wooden clips that you mentioned. For example, in Tahtakale. These clips used to be larger and were of better quality. But now, most people use plastic clips. PLATO SANAT In your work Reorientation 2, you deconstruct a traditional carpet to make a new one, were these 13
PORTFOLYO SERiSi 1
Plato Sanat Direktörü / Plato Art Space Director Ayşegül Çinici Yazıcı Küratör / Curator Marcus Graf Küratör Asistanları / Assistant Curator Sevda Süzer Serginin Mekansal Tasarımı / Spatial Design Marcus Graf Sergi Grafik Tasarımı / Graphic Design Ayşegül Çinici Yazıcı Aydın Gökay Prodüksiyon Koordinatörü/ Production Coordinator Aydın Gökay Prodüksiyon Ekibi / Production Team Sevda Süzer Samet Sayın Fatoş Melep Ecem Ömeroğlu Yakup Akyazı Şenol Elhanoğulları Katalog Tasarım / Catalogue Design Ayşegül Çinici Yazıcı Aydın Gökay Sinan Bulam Video Ekibi / Video Team Arda Öztürk Söyleşiyi Yapan / Interview By Sevda Süzer Çeviri / Translation Merve Ünsal T.C Plato Meslek Yüksekokulu 2013