Idea Transcript
SPEECH OF PRESIDENT RODRIGO ROA DUTERTE DURING HIS VISIT TO MARAWI CITY [Delivered at the Battleground Command Post, Barangay Kilala, Marawi City | 24 August 2017]
[start of audio] [Maski nasaan kayo, lalo na dito sa frontline. Ang ating Pangulo Rodrigo Roa Duterte] [applause] „Yan nalang „yan. Ganito yan eh. I need to be with you to show my solidarity [applause] and sadly, to convey also my grief sa mga namatay na sundalo ko, pati pulis. I have a briefer every night and when I read it, nagi-isteam (steam) na ako sa galit, „di makatulog ng nag-isip ng sakripisyo ng mga pilipino. You know, I‟m also sad for them. But alam mo, they allowed --- wala akong ano sa Maranao. You must learn the history sa pagkatao ko. Ang lola ko Maranao, mother‟s side. Nanay ko, mestiza na Maranao. Lolo ko sa mother‟s side, intsik. Ang tatay ko Cebuano. So lumaki ako na Kristiyano. But alam mo, ang sabi ko, “Wala akong galit sa kanila.” I‟m just… talagang ano ako na bakit all the while, they allowed itong ganito --- they would --- there was already a build-up, tapos hindi naman namin --- alam namin na medyo ano na dito, a danger zone. That is why if you would kindly remember, every time I talk, I would say, “Do not force my hand into it.” Every week „yan. Hindi ko na spinecify (specify) „yan para hindi rin tayo ma basa. Sabi ko, “Diyan sa Mindanao, medyo magulo.” Tapos ayaw kong mag martial law. I kept on repeating the word martial law kasi ang pasok man medyo lahat may armas na, but we did not know that talagang nag-ipon sila ng nag-ipon ng mga explosives. Ito lang ang gyera na it took us about three months now because they had a natural barrier: semento. And this is --- should be included in your CAP training pagkatapos nito, Fighting Urban Terrorism. Kung nakita niyo sa ibang lugar, Syria, Iraq, makita niyo talaga sa Lybia sumabog ang kanila gud “mortar,” ang pinakamaliit nun mortar... cannons and everything. „Wag na sanang dumating diyan. Una, sayang „yung pera. I could have make use of it to improve the quality of life of the Filipinos. Pero, sa ganitong sitwasyon, wala akong magawa. You had it coming. Alam ninyo na aabot tayo sa ganito.
And my commitment, actually --- hindi rin mag atras kasi sinabi ko, “It will not stop the counter-insurgency campaign dito kasi this is… hanggang the last terrorist is neutralized.” Hindi tayo mag-atras, hindi ako magpa-atras sa --- ang pagkaalam ng tao, ganon parin. Now, „wag ho kayong matakot. Sabi ko, “I am more [inaudible].” Ayoko makipag-yabang, but my father was also a politician. For the longest time, he was governor. Marunong akong mag-alaga ng kapwa tao ko. Lumaki ako ng ganon. Eh, lalo na sa mga sundalo ko na Presidente ako, sa mga pulis. Sa pulis, medyo may konting pabor talaga kasi mas malapit ang pulis sa serbisyo ng trabaho na „to. Ngayon, ipangako ko sa iyo at tsaka, may pera ako na para sa trust fund nga ng --- „yung edukasyon sa mga anak ninyo. Eh, hindi na kailangan mamatay ka, KIA, or what, as long as alam ninyo na makapag-aral talaga. Universal na, libre na eh. So libre na ang edukasyon but „yung gusto --- mga brayt, „yung gustong mag pursue ng edukasyon, abogado, o doctor, o nurse na hindi kaya ng bulsa natin, this will augment. „Yung 50 billion, ang interest niyan, we could not expand more than a million, so I suppose that it would suffice. Okay na „yan. At kung sino „yung Presidente na lumaki talaga ng Pilipinas, hindi --- kanyang trabaho „yan, basta you have --- may ma-dukot kayo sa panahon ng pangangailangan. So, I am serving you. Kaya ako, sabi ko --- Tinanong ako ng media, “Bakit ka nandito?” Eh sabi ko, “Pupunta ako dito kasi gusto ko rin mamatay.” Tapatan ko „yung ano gusto nila. Kasi ang takot ng Manila na ito: “O, determinado ang kalaban natin kasi gusto mamatay.” Actually, kung ako eh. What‟s wrong in dying in the historical depths of my forebears ng mga lolo ng lolo ko? Eh „di, dapat dito ako mamatay. Oo, ganon ang parang determinasyon nila in a crazy notion about Allah. Alam kong hindi idestroy (destroy) ang [inaudible]? Mag-away talaga „yan. Kami sa gobyerno, we make the solemn promise. Ako, sabi ko na „pag ang anak ko --- „wag naman „yang galing, tapos nung election, ganon rin ang basura eh. Pati ako. Sabi, “May two hundred.” Sabi ko nga eh, noon pati ngayong Presidente na ako. I am allowing everybody to search all the banks kung saang kanto.
At kung totoo „yang sinasabi ng --- may two hundred eleven million ako, I will resign. Tatandaan ninyo „yan. „Wag naman „yung sabihin na si Pulong… eh, pati naman pati itong patayan ng anak ko. Kaya ako --- magsabi ng meron kang ideliver ng pera ni --- I will resign. Wala akong, wala akong ilusyon sa Presidente Presidente. Matanda na ako. I said, “I will deal with the Filipino people and sa inyo[inaudible] Wala akong pinatay,” „yun ang sinabi ko nun. Kaya ako lang ang Presidente na nambi-bira ng Inquirer pati ABS-CBN, binababoy ko talaga. Kasi alam nila basura eh. „Yang Gabby Lopez na „yan, alam niya, kasi one time or another, may deal „yan sila „pag pasok nila sa Davao ng cable TV. Hindi nga nila mapirma-pirma, eh „di dinala saakin kasi dalawa ang may-ari nun, mga intsik. „Yung nagca-campanya siya, nagbibigay pera. Kinuha ko „yung papel. Pinirmahan ko, blanko. Ano sabi niya? “Magkano utang ko sayo?” Sabi ko, “Hindi ako ganon. I‟m sorry.” If it is --- Hindi sa akin. Do not nurture a personal --- Ayaw ko „yung ganon. Support this government because totohanan talaga ito. Nakita mo naman „no, ginagawa ko na lahat. Akala ko „yung mga ahensiya na katulong ko, „yung mga taong maasahan ko when I became Mayor --- may tawag ako sa --- I do not address myself as President, and I prefer that you‟d call me Mayor, mas kumportable ako. „Pag pasok ko, ang mga generals kasali. Ang mga media, nandyan, at ang ahensya na inaasahan ko na tutulong sa akin --- anak ng --- „Yun pala, ang pasok rin doon sa likod ko. Nangako ako that I will do a way with the shabu. Ngayon, alam ko na na hindi ito matutupad, na hindi talaga matapos „to. So one day, ito, may shabu man ngayon, declaring martial law again is part of my line. But let us try to create a country that is --- huwag na man „yang mayaman na tayo lahat. The country that is comfortable. May five years pa ako. Give me a chance to work ulit. Basta dito, tabla tabla. Walang corruption, pati mga military din at pulis. At „yan ang maasahan ninyo, lahat ng pera na ano, makikita ninyo babalik sa tao „yun. Nagcha-charge (charge) ng charge na sila. But I still believe that Faeldon is honest. I have known the guy, at tanungin mo siya. Ang unang pumunta sa akin three years ago, hindi ko lang sabihin 'yung hindi na kilala, pumunta sa Davao, pati si Faeldon ang unang nag-kumbinse sa akin 'yan. "Tumakbo ka, mayor, kasi kinakailangan ng..." So I have --- sabi ko, "Ayaw ko," and I have consistently... hanggang ano --- swerte siguro. Pero ngayon pinangako ko sa inyo, totoo 'yan. At may oras na may affidavit magsabi, magbigay at totoo, huwag naman 'yung ginamit niya sa kampanya ay puro basura, pati ako.
Kung kilala niya ako, kilala nga nila --- kilala nila ako. They've been --- Matagal na „yan assigned sa Davao eh. Marami na nga ang nakakilala. They know me, and as a matter of fact, if I'm lying, kick me out of the office. Huwag na kayong magdadalawang isip na ako'y --- da-drama (drama) sa harapan ninyo. What I am saying is "Let us… We have to die." Ako, if I have to die, I will die. Oras-oras naman ang panahon sa buhay lang eh. But I will try to serve you, and I will see to it that you are comfortable. Unahin ko kayo. Bago... magprangka ako ngayon, bago „yang...[applause] mag-rehab rehab everyone, nagisip nung papunta ako dito, kung may pera, unahin ko ang Armed Forces pati pulis. I will build a strong army.[applause] Air Force, navy, or police para for all time they can always defend on you to prot --- alam mo, pareho tayong lahat eh. Lahat sa ato, the long and short, 'yang basa basa is... "We swore to protect the people and defend the Republic." Period. Wala 'yang "Protect Duterte," "Eh itong si Duterte corrupt din. Tanggalin 'yan.” Maghanap kayo ng gusto ninyo. Pero, pretend that I am doing well, just give me the remaining years. Five years pa naman. And we will build a strong country, and a strong Armed Forces pati pulis. But merong mga corrupt, hindi na talaga natin maalis „yan... And „yung sabi na “extrajudicial killings” wala na tayong magawa niyan, lalo na ang pulis. Pardon me for saying it, but ang pulis kasi is 'yung interface niya sa tao. But I don't know hindi ako --- Basta ito. In the performance of your duty, which means that everything has to be legal. I will protect you, kayong mga pulis. Trabaho lang kayo. At kung lumaban, basta in the performance of duty, 'yun na 'yun. Ganito --- hindi tayo --- ng pang mayaman. Just for three minutes. 'Yung confrontation kasi sa kalaban o criminal, ganito „yan. The duty of the kalaban, itong Maute, terorismo, pag kinonfront (confront) siya ng sundalo, sabihin mo "Bitawan mo „yan. Arestado ka." Then you have to go near him because kung inaaresto mo, kailangan dalhin mo sa korte o sa Police Station. So you have to overcome. Kung lu--- lumaban, may baril, in the performance of your duty, self defense, talagang pwede mong patayin because your duty is to overcome kung may resistance. 'Yung resistance niya, kunin mo para madala mo sa korte o sa stasyon ng pulis. „Yan --- 'Yan ang duty ng pulis, performance of duty. Ngayon, kung magpaputok ka, naka automatic ka, brrrt. Tinamaan mo „yung kriminal at tinamaan mong tatlo o apat, o lima, o isandaan sa likod, natumba. Wala kang obligasyon, basta in the performance of duty, wala kang obligasyon diyan sa kriminal, o Maute, o ISIS, at wala kang obligasyon sa lahat mong napatay. Kasi you are in... ulitin ko, nagtatrabaho ka eh in the performance of your duty. Ang duty nito, mag-surrender (surrender), hindi lumaban. Eh pagka lumaban, talagang patay. -Kasi ito, hindi ito taga gobyerno, walang authority mag-aresto. Ang gusto niya, to commit crime and to indulge in rebellion, killing people, decapitating people.
Itong kriminal ngayon, kailangan „pag sinabi mong "Arresto ka," summurender ka. Huwag kang lumaban kasi mapatay. Ngayon, kung marami ang mapatay ka. Ngayon, kung marami ang ma patay ng pulis sa bala niya, kasi tinamaan. Pero kung ang kriminal, lumaban ng pulis, o army, tapos pinatay niya 'yung army or pulis tapos nakapatay siya ng sampu sa likod, hindi mo man kontrolado 'yung bala, he is responsible for the death of the soldier or policeman and for the innocent people kasi hindi siya performance of duty. So „yung matakot kayo na matamaan, just be fair kasi kapwa tao mo rin eh. Pero kung talagang ipit ka na, „wag ka na magsabi na may bata diyan. Basta nasa trabaho ka, pagka ganon ang sitwasyon, sabihin ko sa inyo, hindi talaga ako papayag na may makulong na sundalo at pulis na nagtatrabaho. „Yan ang maasahan ninyo. That is a solemn promise. For me ang salvage --- „yung in line of duty, you‟re not supposed to kill a person. [inaudible] Ipakulong mo nalang. Ganon ang --- so „yun na mga questionable na mga patayan, dito ako maniwala sa inyo. Hindi man ako maniwala sa criminal pati sa Human Rights. Kalaban natin „yan sila. Eh, lahat naman mali eh. Syempre, „pag sinabi ng pulis, sinabi ng army, “Mayor, ito ang nangyari.” Kaya kailangan sabihan niyo ako sa totoo. If there‟s something to be corrected at madala pa natin ng --- „Yan ang maasahan ninyo saakin. I will serve you and I will see to it that you are protected, you are safe, wala kayong sakit na kung ano except to fight for the country at ako na --- ako na ang bahala kung anong maibigay ng gobyerno na makakatulong sa --Dito, sabihin ko lang sa inyo, ayaw ko na sabihin doon, ang asawa ninyo, „pag mag bisita ako, tanungin ko kaagad, automatic 'yan, finished. Trabaho. Automatic 'yan. Lahat ng ano --At ako, ako na nagsasabi, maiyak kasi, paano ang mga bata? Kami na ang kuan niyang ano. 'Yan ang pangako ko sa inyo. [applause] kaya „pag ako ang... „Pag ako ang namatay, may tatlong asawa ako, kayo na lang ang bahala diyan [laughter] Wala. [applause] QUESTION AND ANSWERS: PRESIDENT DUTERTE: P***** i**, gumawa kayo ng tip. Kaluluwa. Wala. Wala. [laughter] Q: Sir, how do you find 'yung --- 'yung nakita niyo, sir, after seeing the „yung --PRESIDENT DUTERTE: Devastation? Q: Yes, devastation. PRESIDENT DUTERTE: Well, ah, alam mo, I am not blaming the entire Maranao people. I sympathize with them, I grieve with them. But all these years kasi, they allowed the rebellion to ripen here.
So may mga tunnels and they were stocking firearms, and there was this recruitment. Akala natin shabu. Shabu was the factor that was fueling the rebellion kasi ni-review (review) na --- nireview namin, ang mga intelligence sa community, wala namang malaking ano eh, „yung saan naman ang pera galing sa labas. Whether ISIS or --Pero, over the years, ang shabu ang capital nila, and of course 'yung ngayon na medyo marami nang nagre-remit (remit) because the struggle is already happening. Kaya ako, nasabi ko lang sa mga kapwa ko Moro, because of my grandmother, na sana huwag na lang tayong magpatayan. Tutal, we are ready to recognize the legitimate complaints of the Moro people. If Murad and Misuari --- sabi ko sa kanila ngayon, at alam nila nagdudugo rin „yung puso ko because there are --- this is the place of my forebears. Q: Sir, how do you want to encourage the soldiers here, sir? Are we there yet sa end of the war here? PRESIDENT DUTERTE:I am not ready to talk peace at this time kasi marami na akong sundalong namatay pati pulis. We have to end it the way it should be. At ang earlier kong pronouncement that we will not stop until the last terrorist is neutralized. „Yun ang sinabi ko, and that will be the objective --- the ultimate objective of the Armed Forces of Philippines and the Philippine National Police. But once ma-ano ito, I can assure you that we will look for the money to rehabilitate Marawi, but at the same time, I have also to rehabilitate my armed forces kasi there‟s a fracture here somewhere. Marami akong patay at tsaka kailangan ko talaga ng pera para gumulong ang tulong sa gobyerno. Q: Thank you, sir.
---END---